رویکرد مدل معادلات ساختاری در تحلیل سه سطحی درماندگی مالی در شرکت‌های پذیرفته‌شده بورس اوراق بهادار تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران

2 دانشیارگروه حسابداری،واحدتهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

تحلیل درماندگی مالی یک موضوع بااهمیت برای سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده‌کنندگان از اطلاعات مالی محسوب می‌شود. تعیین عوامل مؤثر بر احتمال درمانده شدن یک شرکت قبل از بروز درماندگی یک موضوع بسیار جالب و جذاب محسوب می‌شود و می‌تواند هم برای مدیران و هم برای سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان مفید واقع شود. این پژوهش با استفاده از اطلاعات 1488 سال شرکت طی دوره 1390 الی 1395 و باهدف سنجش عوامل مؤثر در 4 گروه عملکرد حسابداری، ریسک شرکت، حاکمیت شرکتی و متغیر کلان اقتصادی بر درماندگی مالی با رویکرد معادلات ساختاری و استفاده هم‌زمان از مدل‌های ایرانی و جهانی انجام شد. نتایج پژوهش حاکی از تأثیر معیارهای ریسک (ریسک مالی و ریسک سیستماتیک) و معیارهای حاکمیت شرکتی (تمرکز مالکیت، نسبت مدیران غیرموظف، نسبت مالکان نهادی) نسبت به معیارهای عملکرد حسابداری (بازده سهام، بازده دارایی‌ها، بازده حقوق سهام صاحبان، نسبت وجه نقد عملیاتی، ارزش‌افزوده اقتصادی، نسبت کیو توبین) و متغیرهای کلان اقتصادی (تورم، رشد تولید ناخالص داخلی) بر درماندگی مالی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structural Equation Approach in Three-Level Analysis of Financial Distress in Listed Companies in Tehran Stock Exchange

نویسندگان [English]

  • Seyed Hesam Vaghfi 1
  • Roya Darabi 2
1 Ph.D. Student of Accounting, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Associate Professor of Accounting, Department of Accounting, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

 
Financial distress analysis is considered as an important phenomenon for investors, creditors and other users of financial information. Determining the factors affecting the probability of a company’s financial distress before occurrence of the distress is considered a very interesting and attractive issue and can be useful for managers and investors and creditors. In this study, using the information of 1488 year/companies during the period 2011 to 2016 in Iranian stock market, and through structural equations approach and simultaneous use of Iranian and global models and PLS software programs, the factors affecting financial distress have been investigated. The results of the research indicate the significant impact of risk criteria and corporate governance, compared to financial and accounting performance criteria and macroeconomic variables, on financial distress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Financial Distress
  • Tehran Stock Exchange
  • structural equations

مراجع

احمدی، ش. (1395). بررسی رابطه بین حاکمیت شرکتی و ریسک سیستماتیک با درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
اسماعیل زاده مقری، ع.، و شاکری، هـ. (1394). پیش‌بینی درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از شبکه بیزی ساده و مقایسه آن با تحلیل پوششی داده‌ها. مجله: مهندسی مالی و مدیریت پرتفوی، بهار 1394، شماره 22 ، ص از 1 تا 28.
پورحیدری، ا؛ و کوپائی حاجی، م. (1389). «پیش‌بینی بحران مالی با استفاده از مدل مبتنی بر تابع تفکیکی خطی». مجله پژوهش حسابداری مالی، 1 (3)، ص 33-46.
پیام، م. (1391). بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر ریسک ورشکستگی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز - دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی.
پیرایش، ر؛ داداشی آرائی، ح؛ برزگر، م (1396)، ارائه مدل ریاضی پیش‌بینی ورشکستگی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، دوره 8، شماره 31، صص 187-200.
جبارزاده کنگرلویی، س.د؛ منفرد، م؛ و متوسل، م. (1393). «تأثیر جریان وجوه نقد عملیاتی بر تعدیلات اهرم مالی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران». راهبرد مدیریت مالی، سال دوم، شماره 4، ص 73-95.
راعی، ر؛ و فلاح‌پور، س. (1387). کاربرد الگوریتم ماشین بردار پشتیبان در پیش‌بینی درماندگی مالی شرکت‌ها با استفاده از نسبت‌های مالی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی. 53-17-34.
 راموز، ن؛ و محمودی، م.  (1396). پیش‌بینی ریسک ورشکستگی مالی با استفاده از مدل ترکیبی در بورس اوراق بهادار تهران. راهبرد مدیریت مالی، سال پنجم، شماره شانزدهم، بهار 1396، ص 51-75.
رحیمیان، ن؛ و توکل‌نیا، ا. (1392). اهرم مالی و ارتباط آن با درماندگی مالی و فرصت‌های رشد در شرکت‎های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران (روابط خطی و انحنایی). فصلنامه حسابداری مالی، ۱۳۹۲؛ ۵ (۲۰): ۱۰۸-۱۲۹.
رستمی، محمدرضا؛ فلاح شمس، میرفیض و اسکندری، فرزانه (1390).«ارزیابی درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران». پژوهش مدیریت در ایران، دوره 15، شماره 3، صص 129-147.
ستایش، م؛ و منصوری، ش. (1393). بررسی مقایسه‌‏ای سازوکارهای حاکمیت شرکتی در شرکت‏های درمانده و غیر درمانده مالی پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی حسابداری. مقاله 6، دوره 16، شماره 1، بهار 1393، صفحه 99-112.
سعیدی، علی؛ آقایی، آرزو (1388)، یش بینی درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از شبکه‌های بیز، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 16، شماره 3، صص 59-78.
سلیمانی، ا؛ و معماریان، ش. (1391). رابطه سود اقتصادی و سود حسابداری با حقوق صاحبان سهام در شرکت‌های برتر پذیرفته‌شده در بازار سرمایه تهران مجله اقتصادی. دو ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، شماره‌های 7 و 8، مهر و آبان، 1391، صفحات 75-92.
صادقی، ح. رحیمی، پ؛ و سلمانی، ی. (1392). تأثیر عوامل کلان اقتصادی و نظام راهبری درماندگی بر مالی شرکت تولیدی‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. دو فصلنامه اقتصاد پولی، مالی (دانش و توسعه سابق) دوره جدید، سال بیست وی کم، شماره‌ی 8، پاییز و زمستان، 1392.
طارمی، ک. (1393). بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر درماندگی مالی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران. موردمطالعه شرکت‌های صنایع دارویی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر.
طالب نیا، قدرت اله؛ جهانشاد، ازیتا؛ پورزمانی، زهرا؛ (1388)، ارزیابی کارایی متغیرهای مالی و متغیرهای اقتصادی در پیش‌بینی بحران مالی شرکتها (موردمطالعه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران)، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 16، شماره 55، صص 67-84.
طالب‌نیا، ق. و شجاع، ا.  (1390). "رابطه بین نسبت ارزش‌افزوده بازار (MVA) به سود حسابداری و نسبت ارزش‌افزوده اقتصادی (EVA) به سود حسابداری در شرکت‌های پذیرفته‌شده". فصلنامه حسابداری مدیریت، دوره 4، شماره 8، ص47-60.
فدایی نژاد، م. شهریاری، س؛ و سلیم، ف. (1394). تجزیه‌وتحلیل رابطه‌ی ریسک درماندگی مالی و بازده سهام، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 22، شماره 2، ص 243-262.
فروغی، داریوش؛ مظاهری، مرضیه (1392). در پژوهشی به بررسی تأثیر اهرم مالی و ریسک درماندگی مالی بر بازده واقعی سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مالی، سال پنجم، شماره 18، تابستان 92، صفحات 46-61.
 قسیم عثمانی، م.  جاوید، د. و  رحیمی، س.  (1390). بررسی تأثیر بازدارندگی مکانیزم‌های حاکمیت شرکتی از درماندگی مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات حسابداری و حسابرسی. شماره 12 ص 1-19.
مشایخی، ب؛ و گنجی، ح. (1393). تأثیر کیفیت سود بر پیش‌بینی ورشکستگی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی. تحقیقات حسابداری مالی و حسابرسی، مقاله 6، دوره 6، شماره 22، تابستان 1393، صفحه 147-173.
Ahmadi,Seyyed Sharif (2016), Investigating the Relationship between Corporate Governance and Systematic Risk with Financial Distress in Companies Accepted in Tehran Stock Exchange, Master's Thesis. (IN PERSIAN).
Alcock,Jamie A,B, Finn Frank C. and Kelvin Jui Keng Tan, (2010), TheDeterminants of Debt Maturity in Australian Firms, available at:http://ssrn.com/abstract=1728565
Altman,E.I. (1968).Financial ratios, discriminant analysis and prediction of corporate bankruptcy, Journal of Finance, 23,589-609.
Bredart, X. (2014). Financial Distress and Corporate Governance around Lehman Brothers Bankruptcy. International Business Research, 7 (5): 1-8
Brewer, B. E. Wilson, C.A. Featherstone, A. M. Harris, J.M. Erickson, K. and Hallahan, (2012). Measuring the Financial Health of U.S. Production Agriculture.
Chang, C. (2009). The Corporate Governance Characteristics of Financially Distressed Firms: Evidence from Taiwan. The Journal of American Academy of Business, 15 (1): 125-132.
Chen, M.Y. (2011). Predicting corporate financial distress based on integration of decision tree classification and logistic regression. Expert Systems with Applications, 38 (9): 11261-11272.
Eliezer Fich, Steve Slezak (2008), Can corporate governance save distressed firms from bankruptcy? An empirical analysis, Review of Quantitative Finance and Accounting, 2008, vol. 30, issue 2, 225-251.
Esmaeelzadeh Moghri, Ali; Shakeri, Hajar, (2015), Predicting financial distress of companies listed in Tehran Stock Exchange using simple Bayesian network and comparing it with data envelopment analysis; Journal of Financial Engineering and Portfolio Management; spring 2015, No. 22 (28 pages; from 1 to 28).(IN PERSIAN).
Fadaei Nejad,Mohammad Esmaeil; Shahriyari, Sara; Salim, Farshad (2015), An analysis of the relationship between financial distress risk and equity returns, Journal of the Accounting and auditing Review, Volume 22, Issue 2,Page 243-262. (IN PERSIAN).
Felipe Fontaine Rezende , Roberto Marcos da Silva Montezano , Fernando Nascimento de Oliveira,  Valdir de Jesus Lameira(2017), Predicting financial distress in publicly-traded companies, Revista Contabilidade & Finanças, vol.28 no.75 São Paulo Sep./Dec. 2017  Epub July 20, 2017.
Fulmer H Score) 1984) is a bankruptcy classification model, based on the 1984 paper "A Bankruptcy Classification Model for Small Firms.
Foroughi, Dariush. Mazaheri, Marzyeh (2013); Examining the impact of financial leverage and financial distress risk on real return on stocks in companies listed in Tehran Stock Exchange; Scientific-Research Quarterly of Financial Accounting; 5th year, No. 18, summer 2013, pp. 46-61. (IN PERSIAN).
Hernandez, M.T, Wilson, N. (2013), “Financial Distress and BankruptcyPrediction among Listed Companies Using Accounting, Market andMacroeconomic Variables”, International Review of Financial Analysis, InPress, Available online 26 February.
Hu, H. & Sathye, M. (2015). Predicting Financial Distress in the Hong Kong Growth Enterprises Market from the Perspective of Financial Sustainability. Sustainability, 7, 1186-1200.
Jabbarzadeh Kangarlooyi, Saeed; Monfared, Mansour; Motavassel, Morteza (2014); The impact of operational cash flow on financial leverage adjustments in companies listed in Tehran Stock Exchange; Financial Management Strategy; 2nd year, No. 4, pp. 73-95. (IN PERSIAN).
James A. Ohlson(1980)Financial Ratios and the Probabilistic Prediction of Bankruptcy Journal of Accounting Research Vol. 18, No. 1 (spring, 1980), pp. 109-131.
Kritsonis, Alicia. (2005). "Assessing a firms future financial health", InternationalJournal of Scholarly Academic Intellectual Diversity, California State University vo.8, No.1.
Li, Z. Crook, J. & Andreeva, G. (2015). Corporate Governance and Financial Distress: a Discrete Time Hazard Prediction Model, Retrieved fromhttp://ssrn.com/abstract=2635763.
Maheswara Reddy, D. Reddy, C. R. (2011). Application of Z score Analysis in Evaluating The Financial Health of Pharmaceutical Companies- Acase Study.
Mashayekhi, Bita; Ganji, Hamidreza (2014), Examining the impact of earnings quality on bankruptcy prediction using artificial neural network, Financial Accounting and Auditing Research; Article 6, Vol. 6, No. 22, summer 2014, pp. 147-173. (IN PERSIAN).
Mohd Norfian Alifiah، Norhana Salamudin, Ismail Ahmad (2013)Prediction of financial distress companies in the consumer products sector in Malaysia، JournalSains Humanika، Volume64، Issue1
McEnally, R. & Todd, R. (1993). Systematic Risk Behavior of Financially Distressed Firms. Quarterly Journal of Business and Economics, 32 (3): 3-19.
Mohd Norfian Alifiah(2014)Prediction of financial distress companies in the trading and services sector in Malaysia using macroeconomic variables،Journal.
Osmani,Qasim, Mohammad; Javid, Dariush; Rahimi, Saeed (2011), Investigating the deterrence impact of corporate governance mechanisms on financial distress in companies listed in Tehran Stock Exchange; Accounting and Auditing Research; No. 12, pp. 1-19. (IN PERSIAN).
Outecheva, N. (2007). Corporate Financial Distress: An Empirical Analysis of Distress Risk. University of St. Gallen, Switzerland.
Payam,Mohammad amin (2012), Effect of macroeconomic variables on bankruptcy risk of companies accepted in Tehran Stock Exchange, Master's Thesis, Shiraz university, Faculty of Economics and Social Sciences. (IN PERSIAN).
Pindado, J. Rodrigues, L. & de la Torre, C. (2008). Estimating financial distresslikelihood. Journal of Business Research, 61, 995-1003.
Pourheydari, O; koopaee haji,M (2010), predicting of firms financial distress by use of linear discriminant function the model, Financial Accounting Researches, Volume 2, Issue 1, Page 33-46. (IN PERSIAN).
Prayesh, Reza. Dadashi Arani,Hasan. Barzgar, Mohammadreza (2017), Presentation of Math Model for Bankruptcy Prediction of Companies Accepted in Tehran Stock Exchange, Accounting and Audit Research, 8(31), page 187-200. (IN PERSIAN).
Raei, Reza. Fallahpour, saeed(2009), Support Vector Machines Application in Financial Distress Prediction of Companies Using Financial Ratios, Journal of the accounting and auditing review, Volume 15, Issue 4 - Issue Serial Number 1000364, page 17-34. (IN PERSIAN).
Rahimian, Nezamoddin; Tavakolnia, Esmaeel; Financial leverage and its relationship with financial distress and growth opportunities in companies listed in Tehran Stock Exchange (linear and curvature relationships); Quarterly of Financial Accounting; 2013; 5 (20), pp. 108-129. (IN PERSIAN).
Ramooz,najmeh; mahmoudi, maryam (2017), The Prediction of the Risk of Financial Bankruptcy Using Hybrid Model in Tehran Stock Exchange, Journal of financial management strategy, Volume 5, Issue - Issue Serial Number 16, Spring 2017, Page 51-75. (IN PERSIAN).
ReturnsPengjie Gao Christopher A. Parsons Jianfeng Shen (2017) Global Relation between Financial Distress and Equity The Review of Financial Studies, hhx060, https://doi.org/10.1093/rfs/hhx060Published: 14 June 2017.
Rostami,Mohammad Reza، Fallah Shams,،Mirfzal A. Eskandari. Farzaneh (2011) The Assessment of Financial Distress in Tehran Stock Exchange: A Comparative Study between Data Envelopment Analysis (DEA) and Logistic Regression (LR) ،Management Research in Iran Volume 15, Issue 3 (2011), 129-147 . (IN PERSIAN).
Robinson, D, Robinson, M, Sisneros, C. (2012), “Bankruptcy outcomes:Does the board matter?«Journal of Advances in Accounting«, in Press,Available online 31 July 2012.
Sadeghi, Hossein; Rahimi, Parisa; Salmani, Yunes(2013),The Effect of Macroeconomic and Governance Factors on Financial Distress i Manufacture Firms Listed in Tehran Stock Exchange, FINANCIAL monetary economics,Vol. 21, No. 8, page 107-127. (IN PERSIAN).
Saeedi, Ali. Aghaei, Arezoo(2009), A Review of Bankruptcy Prediction Methods and Models, Accounting Knowledge and Research, No 16. (IN PERSIAN).
Setayesh,Mohammad Hossein; Mansouri, Shole (2014), The comparative investigation of corporate governance mechanisms in financial distressed and non-financial distressed listed companies of Tehran Stock Exchange, Journal oh financial Research, Volume 16, Issue 1 (Spring and Summer), Page 99-112. (IN PERSIAN).
Soleimani, Azam. Memarian, Shoja, (2012), The relationship between economic profit and accounting profit, and equity in top companies listed in Tehran capital market; Journal of Economics - Two Monthly of Studying Economic Issues and Policies, No. 7 and 8, October and November, 2012, pp. 75-92. (IN PERSIAN).
Shirata, C.Y) 1995(“Read the Sign of Business Failure”, Journal of Risk and Management, Vol. 23, pp.117-138
Springate, G. L. V. (1978). Predicting the possibility of failure in a Canadian firm (Unpublished master’s thesis). Simon Fraser University, Canada
Sun, J. Jia, M-Y. & Li, H. (2011). AdaBoost ensemble for financial distress prediction: An empirical comparison with data from Chinese listed companies. Expert Systems with Applications, 38 (8): 9305-9312.
Swary, I. (1980). An Analysis of Risk and Return Characteristics of Corporate Bankruptcy Using Capital Market Data. Journal of Finance. 35 (4): 1001-1016.
Talebnia, Gh. Jahanshad, Azita. Pourzamani,Zahra(2009), Evaluating the Efficiency of Financial Variables and Economic Variables in the Forecasting of the Financial Crisis of Companies Investigated to Companies Accepted in Tehran Stock Exchange, Accounting and auditing reviews, vol 16, No 55, Page 67-84. (IN PERSIAN).
Talebnia.gh. Shoja, esmaeil(2015), Investigating the Relation between Market Value Added (MVA) To Earning Ratio with Economic Value Added (EVA) To Earning Ratio (Tehran Stock Exchange),management accounting, Volume 4, page 47-60. (IN PERSIAN).
Taremi,Kamran(2014), The study of the effect of macroeconomic variables on financial distress in Tehran Stock Exchange (Case study) Pharmaceutical companies, Master's Thesis Management, Islamic Azad University of Abhar Branch. (IN PERSIAN).
Wing Yu, i. Ho, F. Law, E. and Fung, L. (2003). An Analysis of the Financial Health of Hong Kong Corporations.
Zmijewski M.E. (1984). Method logical Issues Relate to the Estimation of Financial Distress prediction Models, Journal of Accounting Research Vol 22 supplement.
Zavgren, C. (1985). Assessing the vulnerability to failure of American industrial firms: A logistic analysis. Journal of Business Finance & Accounting, 12(1), 19–45.
Zohra, K. F. Mohamed, B. Elhamoud, T. Garaibeh, M. Ilhem, A. &Naimi,H. (2015). Using Financial Ratios to Predict Financial Distress of JordanianIndustrial Firms,«'Empirical Study Using Logistic Regression''. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 4 (2): 137-142.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 اردیبهشت 1397
  • تاریخ بازنگری: 29 مهر 1397
  • تاریخ پذیرش: 17 شهریور 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار