سطح آستانه نرخ ارز اثرگذار بر ثبات مالی بانکهای ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده اقتصاددانشگاه علامه طباطبایی

2 استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی- کارشناس بانک مرکزی( اداره سیاستها و مقررات ارزی)

چکیده

عملکرد بانک‌های حاضر در بورس اوراق بهادار تهران نشان می‌دهد زیان انباشته بانک ها از مرز خطر فراتر رفته است که این امر ثبات شبکه بانکی را تهدید می کند. برخلاف تصور عامیانه، افزایش نرخ ارز وضعیت بانکها را بهبود نمی دهد و مقاله فعلی در جهت پاسخگویی به این پرسش تهیه شده است که آیا با افزایش نرخ ارز، بانکها در شرایط باثبات مالی قرار خواهند گرفت یا اینکه برای این امر آستانه مشخصی وجود دارد، هدف مقاله کنونی بررسی ثبات مالی بانکی و برآورد سطح آستانه نرخ ارز اثرگذار بر آن می باشد. لذا با به کار گیری مجموعه ای از متغیرهای اقتصاد کلان از قبیل تورم، نرخ ارز، رشد تولید ناخالص داخلی و همچنین متغیرهای ترازنامه ای بانک ها منجمله سود، حقوق صاحبان سهام، مطالبات غیر جاری و وام(تسهیلات) به بررسی ثبات مالی بانکی می پردازیم. بدلیل نقش کلیدی و لنگر بودن نرخ ارز در مطالعه صورت گرفته با تمرکز بر این متغیر از منظر جهت و اندازه تأثیر، سطح آستانه نرخ ارز اثرگذار بر ثبات مالی بانکها برآورد می شود.
الزاماً افزایش بی حد و مرز نرخ ارز، وضعیت بانکها را بهبود نمی دهد و با صعود نرخ ارز از 12.260 ریال در سال 1391 میزان ثبات مالی بانکها روند نسبتاً ثابتی را طی می کند و با افزایش نرخ ارز تا سطح آستانه 45.627 ریال این روند ادامه می یابد لیکن پس از آستانه مورد اشاره، ثبات مالی بانکی تغییر جهت می دهد بدین معنا که عبور نرخ ارز پس از سطح آستانه 45.627 ریال منجر به کاهش ثبات گردیده است. در این پژوهش برای برآورد پارامترهای مدل، روش گشتاورهای تعمیم یافته درقالب مدل پنل پویا مورد استفاده واقع شده و 31 بانک کشور در دوره زمانی سالهای 1385 تا 1397مورد مطالعه قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Exchange Rate Threshold Affecting Financial Stability of Iranian Banks

نویسندگان [English]

  • Teimour Mohammadi 1
  • Abbas Shakeri 2
  • Mahdi Taghavi 2
  • Hassan Samanipour 3
1 Associate professor of Economics, Faculty of Economics, University of Allameh Tabataba`i, Tehran, Iran
2 Professor of Economics, Faculty of Economics, University of Allameh Tabataba`i, Tehran, Iran
3 PhD student in financial economics of Allameh Tabataba`i University Central Bank-Senior Expert (Foreign Exchange Policies and Regulations Department)
چکیده [English]

      The performance of Iranian banking network listed in the Tehran Stock Exchange indicates that the accumulated losses have exceeded the risk limits, which may threatens the stability of the banking system. However, Contrary to the conventional belief, the augmentation of exchange rates could not improve the financial position of banking network. Hence, in this paper an attempt is made to investigate the impact of the estimated threshold level of the exchange rate on the financial stability of banking system. The explanatory variables of the model comprising the certain macroeconomic variables such as the rate of inflation, exchange rate, GDP growth rate, as well as the banks’ balance sheet variables including the profit, equity, Non-Performing Loans(NPL) and also the amount of loans extended to the customers. Due to key role assigned to the exchange rate as an anchor in the economy, we may envisage that the indefinite appreciation in the value of exchange rate does not necessarily enhance the financial position of banking system as we were witness in the Iranian economy in the past, but when the exchange rate rose from Rials 12260 in the 1391, the financial stability of banking system experienced the relative stable trend and subsequently with increasing the foreign exchange rate to the threshold level of Rials 42475, this trend continued to some extent. None the less, after reaching the designated threshold level, the financial stability of banks could change the direction showing that any movement of exchange rate beyond the threshold level of Rials 42475 could lead to reduction of banking stability in the Iranian economy. For this purpose, we applied the Generalized Method of Moment Method to estimate the model Viz-a-Viz employing the Dynamic Panel Data of 31 banks for the study period of 1385-1397 in the Iranian calendar.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Interest Rate
  • Threshold
  • Financial Stability
  • Bank
  • Indicator

مراجع

 
-      پایتختی اسکویی، علی .(1376). بررسی تأثیر ارز واﻗعی ﺑﺮ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ در اﯾﺮان (1374-1340)، ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارشد، داﻧﺸﮑﺪه ﻋﻠﻮم اﻗﺘﺼﺎدی و ﺳﯿﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ بهشتی.
-      ذالبگی دارستانی، حسام. (1393). «عوامل موثر بر ثبات درشبکه بانکی ایران». پژوهشهای پولی و بانکی، 7(20) ، 307-327.
-    ذوالفقاری، مهدی و اسدی، زهره.(1398). «بررسی اثر سرمایه اجتماعی بر ثبات بانکی ایران». پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 3(19)، 85-108.
-      زمان، زهرا، جنتی، ابوالفضل و قربانی، مریم. (1397). «تأﺛﯿﺮ ﻧﻮﺳﺎن ﻫﺎی ﻧﺮخ ارز ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﻈﺎم ﺑﺎﻧﮑﯽ اﯾﺮان»، فصلنامه مطالعات مالی و بانکداری اسلامی، 4(8)، 81-104.
-      زﻣﺎنزاده، ﺣﻤﯿﺪ. (1390).  «ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻧﺮخ ارز در اﻗﺘﺼﺎد اﯾﺮان»، ﺗﺎزهﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎد، 8(130)، 41-48.
-            سادات برقعی، متین و محمدی، تیمور. (1397). «اﻧﺘﻘﺎل ﻧﺮخ ارز ﺷﺮﻃﯽ ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه در اﯾﺮان: رﻫﯿﺎﻓﺖ DSGE»، فصلنامه ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎی اﻗﺘﺼﺎدی (رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار)، 18(2)، ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1397، 21-48.
-      -شایگانی، بیتا و عبداللهی آرانی، مصعب. (1390). «بررسی ثبات در بخش بانکی ایران»، جستارهای اقتصادی، 16،  147-168.
-      عزیز نژاد، صمد و کمیجانی، اکبر.(1396). «ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻧﺮخ ارز و اﺛﺮ آن ﺑﺮ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻗﺘﺼﺎد ﮐﻼن در اﯾﺮان»، فصلنامه ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎی اﻗﺘﺼﺎدی (رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار)، 17(1)، 121-143.
-      ﻣﺘﻮﺳﻠﯽ، ﻣﺤﻤﻮد، اﺑﺮاﻫﯿﻤﯽ، اﯾﻠﻨﺎز، ﺷﺎﻫﻤﺮادی، اﺻﻐﺮی و ﮐﻤﯿﺠﺎﻧﯽ، اﮐﺒﺮ.(1389).  «طراحی یک مدل تعادل عمومی ﭘﻮﯾﺎی ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﻧﯿﻮﮐﯿﻨﺰی ﺑﺮای اﻗﺘﺼﺎد اﯾﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﺻﺎدرﮐﻨﻨﺪه ﻧﻔﺖ»، ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎی اﻗﺘﺼﺎدی، 10(4)، 87-116.
-      محرابیان، آزاده و چگنی، ایلناز.(1393). «اﺛﺮ ﻧﺮخ ارز و ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت آن ﺑﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻗﯿﻤﺖ ﺳﻬﺎم در اﯾﺮان»، اقتصاد کاربردی، سال چهارم، 65-78.
-      محقق نیا، ﻣﺤﻤﺪﺟﻮاد، ﺣﺴﯿﻨﯽ، ﺣﺴﯿﻦ و ﺟﻌﻔﺮی ﺑﺎﻗﺮآﺑﺎدی، احسان.(1391). «بررسی رابطه ﻧﻮﺳﺎن ﻫﺎی ﻧﺮخ ارز و ﺑﺎزده ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺎﻧﮑﺪاری»، ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎی ﺗﺠﺮﺑﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری، 9، 57-73.
-            Akonji Danmola, R. (2013). “The Impact of Exchange Rate Volatility on the Macroeconomic Variables in Nigeria”, European scientific journal, 9(7), PP.152-165.
-      Aziznejad, S. and Komijani, A. (2017), “The Effects of Exchange Rate Volatility on the Selected Macroeconomic Variables: Case Study of IRAN”, Quarterly J÷ournal of Economic Research, 17(1), PP.121-143. (In Persian)
-      Beck, T., Demirguc–Kunt, A., & Merrouche, O. (2013). “Islamic VS. Conventional Banking: Business model, efficiency and stability”, Journal of Banking & Finance, 37, PP. 433-447.
-      Borghi, M.S. and Mohammadi, T. (2018).  “Conditional Exchange Rate Pass-Through to Consumer Prices in Iran: A DSGE Approach”, Quarterly Journal of Economics, 18 (2), PP. 21-48. (In Persian)
-            Bourkhis, K., and Nabi, M.S. (2013). “Islamic and conventional banks soundness during 2007 – 2008 financial crisis”, Review of Financial Economics, 22(2), PP. 68– 77.
-      Boyd, J. H., and Graham, S. L. (1986). “Risk Regulation and Bank Holding Company Expansion into Nonbanking”, Federal Reserve Bank of Minneapolis, Quarterly review, 10, spring, PP. 2–17.
-      Demirguc-kunt, A. and Detragiache, E. (2005). “Cross Country Empirical Studies of Systemic Bank Distress: A Survey”. IMF Working Paper, No.05/96.
-      Faroog, M. and Javed, Z. H. (2009). “Economic Growth and Exchange Rate Volatility in Case of Pakistan”, Journal of Life and Social Sciences, GC University Faisalabad, 17 (2), PP. 112-118.
-      Gerdrup, K. (2003). “Three episodes of financial fragility in Norway since the 1890s”, BIS Working Papers, 142, October.
-      Gersl, A and Hermanek, J. (2006). “Financial Stability Indicators: advantages and disadvantages of their use in the assessment of the financial system stability”, Czech National Bank Financial Stability Review.
-            Giannellis, N and Papadopoulos, A.P. (2011). “What causes exchange rate volatility?, Evidence from selected EMU members and candidates for EMU membership countries”, Journal of International Money and finance, 30, PP.39-61.
-            Gilkenson, J. and Smith, S. (1992). “The convexity traps: pitfalls in financing mortgage portfolios and related securities, Economic Review, PP. 14–27.
-      Gray, D.F., Merton, R.C. and Bodie, Z. (2007). “New framework for measuring and managing macro financial risk and financial stability”, NBER Working Paper, no, 13607.
-            International monetary fund (IMF), (1998). “A Survey by Staff of the International Monetary Fund”, World Economic and Financial Survey, April.
-      Jiang, B. (2014). Financial Stability of Banking System in China, Nottingham Trent University, PhD Thesis.
-            John, N. and Kick, T. (2012). “Determinants of Banking System Stability: A Macro Prudential Analysis”, from: http://www.bis.org/bcbs/events/bhbibe/jahn.pdf
-            Lagat, C. and Nyandema, M. (2016). “The Influence Of Foreign Exchange Rate Fluctuations On The Financial Performance Of Commercial Banks Listed At The Nairobi Securities Exchange”, British Journal of Marketing Studies, 4(3), PP. 1-11.
-      Lepetit, L., Nys, E., Rous, P., and Tarazi, A. (2008). “Bank income structure and risk: An empirical analysis of European bank”, Journal of Banking & Finance, 32(8), PP. 1452 –1467.
-            Mehrabian, A. and Chegeni, I. (2014). “The Effect of Exchange Rate and its Volatility on Stock Price Index in Iran”, Applied Economics, 4(13), PP. 65-78. (In Persian)
-            Mercieca S., Schaeck, K., and Wolfe, S. (2007). “Small banks in Europe: Benefits from diversification”, Journal of Banking and Finance, 31(7), PP. 98 –1975.
-            Mohagheghnia, M.J. Hosseini, H. and Jafari Bagherabadi, E. (2012), “The Investigation of the Relationship between Exchange Rate Fluctuations and Banks’ Stock Return in Tehran Stock Exchange”, Journal of Empirical Research in accounting,9 , pp. 73-57. (In Persian)
-      Motavaseli, M. Ebrahimi, I. Shahmoradi, A. and Komijani A. (2011). “A New Keynesian Dynamic Stochastic General Equilibrium (DSGE) Model for an Oil Exporting Country”. The Quarterly Journal of Economic Research, 10 (4),  PP.87-116. (In Persian)
-      Oskoee, A. (1997), Investigating the Impact of Real exchange on Reaction of Foreign Private Investment in Iran (1374-1384), MA dissertation, Shahid beheshti University.(In Persian)
-      Popovska, J. (2014). “Modeling Financial Stability: The case of the banking sector in macedonia”, Journal of Applied Economics and Business,  2(1), March, PP. 68- 91.
-            Shayegani, B. and Abdollahi Arani, M. (2011). “Investigating Stability in the Iranian Banking Sector", Economic Prospects, 16, pp. 147-168. (In Persian)
-      Saunders, A. and Yourougou, P. (1990). “Are banks special?, The separation of banking from commerce and interest rate risk”, Journal of Economics and Business, 42, PP. 171–182.
-      Segoviano, M. A. & Goodhart, C. (2009). “Banking Stability Measures”, IMF Working Paper, WP09(4).
-      Van den End, J.W. (2006). “Indicator and boundaries of financial stability”, DNB Working Paper, 97, March.
-            Zalbaghi Darbasti, H. (2014). “Factors Affecting Stability in Iran's Banking Network”, Monetary and Banking Research, 7 (20), pp. 307-327. (In Persian)
-      Zamanzadeh, H. (2011). “Exchange Rate Management in Iran”, Journal of tazeh haye eghtesad, 8 (130), pp. 41-48. (In Persian)
-      Zaman, Z. Jannati, A. and Ghorbani, M. (2018).”The Effect of Exchange Rate Fluctuations on the Banking System of Iran”, Islamic Financial and Banking Studies Quarterly, 4 (8), pp. 104-81. (In Persian)
-      Zolfaghari, M. Asadi, Z. (2019). “Investigating the Effect of Social Capital on Banking Stability in Iran”, The Economic Research (Sustainable Growth and Development), 3(19), pp. 85-108. (In Persian)

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 آذر 1398
  • تاریخ بازنگری: 29 بهمن 1398
  • تاریخ پذیرش: 06 اسفند 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار