شاخص های مؤثر بر ارزیابی اوراق بدهی اسلامی در بازار سرمایه ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 استادیار دانشگاه خوارزمی.تهران.ایران

3 استادیار گروه حسابداری دانشگاه آزاد تهران جنوب، تهران، ایران

چکیده

تأمین مالی از طریق بازار سرمایه در سال­های اخیر و با تدوین دستورالعمل انتشار و عرضه اوراق بهادار بدهی، رشد قابل‌توجهی پیدا نموده است. از سوی دیگر، به دلیل جوان بودن انتشار این اوراق در بازار سرمایه، ابعاد و ارکان تأمین مالی از طریق این ابزارها تکمیل نشده است و از جمله مهمترین این ارکان می­توان به رتبه­بندی اعتباری اوراق اشاره نمود. بر این اساس، پژوهش حاضر اقدام به استخراج شاخص‌‌های ارزیابی اوراق بدهی اسلامی با محوریت صکوک در بازار سرمایه نموده است. این شاخص­ها مبنایی جهت اندازه­گیری کیفیت اوراق بدهی منتشر شده می‌‌باشد و در موارد متعدد به ویژه، تدوین الگوی رتبه­بندی اعتباری یا رتبه‌بندی ارزشی این اوراق کاربرد دارد. در این پژوهش، پس از مطالعه مبانی نظری شامل قوانین و دستورالعمل‌‌های ابلاغی از سوی نهاد ناظر بازار سرمایه، اصول تئوریک و علمی ناظر بر ارزیابی اوراق بهادار و رویه نهادهای مالی مطرح در زمینه ارزیابی اوراق همچون مؤسسه‌های رتبه­بندی اعتباری، شاخص­­های ارزیابی این نوع اوراق استخراج شده است. سپس، شاخص­­های تهیه شده با استفاده از روش پژوهش دلفی در معرض نظرخواهی خبرگان قرار گرفته است و در نهایت، بر اساس نظرات دریافت شده، شاخص­­های نهایی ارزیابی اوراق بدهی اسلامی در بازار سرمایه ایران تدوین شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Indicators Effecting on evaluation of Islamic Debt securities in Iran Capital Market

نویسندگان [English]

  • Hassan Ghalibafasl 1
  • Amir Abbas Sahebgharani 2
  • Seyedeh Mahboobeh Jafari 3
1 Associate Professor, faculty member of AlZahra University, Tehran, Iran
2 Assistant professor of Kharazmi University.Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Accounting, South Tehran Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Financing through the capital market has grown considerably in recent years by developing guidelines for the publication and delivery of Islamic Bond, and has become a model for Islamic financing in the capital market, on the other hand, due to the succession of sukuk publishing in the capital market, Financing dimensions through these tools have not been completed, which is one of the most important aspects of the evaluation of debt securities issued in the capital market, among which the most important examples are the credit rating of the bonds.
Based on these findings, the present study sought to derive the indexes of Islamic-based debt calculations based on sukuk in the capital market, which have been the basis for measuring the quality of issued debt securities, and in many cases, in particular, the formulation of a rating model Credit or valuation ratings of these papers are applicable.
In this research, after studying theoretical foundations including rules and instructions of notification by the market observer institution, theoretical and scientific principles for evaluating securities and the procedures of financial institutions in the field of evaluation of securities such as credit rating agencies, indexes The evaluation of this type of securities was extracted, then the indexes were subjected to an expert opinion survey using the Delphi research method. Finally, based on the received reviews, the final indices of the evaluation of Islamic debt securities were formulated in the capital market of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Capital Market
  • Islamic Debt Securities
  • Effecting Indicators
پایگاه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه ایران (1395)، " آمار انتشار اوراق بهادار بدهی به تفکیک نوع اوراق و مبلغ"، قابل دسترسی از طریق لینک http://www.seo.ir/
سازمان بورس و اوراق بهادار(1394)، "دستورالعمل انتشار اوراق اجاره"، مصوب سازمان بورس اوراق بهادار تهران 1389، اصلاحیه 1394.
سازمان بورس و اوراق بهادار(1394)، "دستورالعمل انتشار اوراق مرابحه"، مصوب سازمان بورس اوراق بهادار تهران 1389، اصلاحیه 1394.
سازمان بورس و اوراق بهادار(1394)، "آیین­نامه نظام راهبری شرکتی"، مصوب سازمان بورس اوراق بهادار تهران 1386.
سازمان بورس و اوراق بهادار(1392)، "دستورالعمل انتشار اوراق سفارش ساخت"، مصوب سازمان بورس اوراق بهادار تهران 1392.
 سازمان بورس و اوراق بهادار(1395)، "دستورالعمل تاسیس و فعالیت مؤسسه‌های رتبه­بندی"، مصوب سازمان بورس اوراق بهادار تهران 1395.
سروش، ابوذر (1386)."بررسی اوراق صکوک اجاره"، فصلنامه بورس، سال دهم، شماره 65، صص 14-32.
طالبی، محمد. رحیمی، امیر محمد (1391)، " شناسایی، طبقه‌بندی و اولویت‌بندی ریسک های مرتبط با اوراق بهادار اجاره". دو فصلنامه علمی- پژوهشی جستارهای اقتصادی ایران، سال نهم. پاییز و زمستان 1391.
مجلس شورای اسلامی (1388)، "قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی"، مصوب 1388.
مجلس شورای اسلامی (1394)، "قانون رفع موانع تولید رقابت­پذیر و ارتقای نظام مالی کشور"، مصوب 1394.
میشیکین، فردریک. ایکینز، استانلی (2006)، " بازارها و نهادهای مالی". انتشارات بورس، ترجمه کردبچه (1391)، چاپ اول،
دموداران، اسوات (1975)."مالی شرکتی پیشرفته با رویکرد کاربردی". ترجمه بدری و همکاران (1392) چاپ اول، تهران، انتشارات نص.
موسویان، سید عباس (1391)."بازار سرمایه اسلامی". چاپ اول، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران.
موسویان، سید عباس (1392)." ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)". چاپ ششم، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران.
موسویان، سید عباس و همکاران (1391). "شناخت و رتبه بندی ریسک‌های ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)". اندیشه مدیریت راهبردی، سال هفتم، شماره اول، بهار و تابستان1392.
 
AAOIFI. (2005). “Shari’ah Standards for Financial Institutions”. AAOIFI. Retrieved from http://www.aaoifi.com/aaoifi_sb_ sukuk_Feb2008_Eng.pdf
AAOIFI. (2008). “standard#1”. Retrieved from www.aaoifi.com/sharia-board.html Shari’ah Board Statement.
Altman, Edward I., E, Hotchkiss, (2011) “Corporate Financial Distress and Bankruptcy: Predict and Avoid Bankruptcy, Analyze and Invest in Distressed Debt”, 3rd edition, John Wiley and Sons, New York.
Ahmed, E, Aminul Islam, MD, (2015). “Islamic Sukuk: Pricing Mechanism and Rating” The Social Sciences 10.2.
Arundina, T, Azmi, M. (2015) “The predictive accuracy of Sukuk ratings; Multinomial Logistic and Neural Network inferences”. Pacific-Basin Finance Journal. 34. Pages 273–292.
Beretta. R )1996(. “A critical review of the Delphi technique”. Nurse Res; 3(4): 79-89.
Damodaran. S (1975). "Advanced Corporate Finance with a Practical Approach." Translation Badri et al. (2014) First edition, Tehran, Nass Publishing.  (In Persian)
Fabozzi, F. J., & Drake, P. P. (2009). “Finance capital markets, financial management and investment management”. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Hassoune, A. (2007). “Standard & Poor’s approach to rating sukuk”. S&P Ratings Direct. September.
Howladar, K. (2006). “Shari’ah and sukuk: A Moody’s primer”. Moody’s Investors Service. Retrieved from www.moodys.com.
Kothari, V. (2006). Securitization the financial instrument of the future (2nd ed). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Iran Capital Market Information Database (2017), "Issue of debt securities issue statistics broken down by type of bonds and amount", accessible through the link. http://www.seo.ir/. (In Persian)
Leong, M. (2008). “Rating approach to sukuk: A MARC perspective”. Malaysian Rating Corporation Berhad. Retrieved from http://www.marc.com.my
Mishkin, F. Aikins, S (2006), "Markets and Financial Institutions." Translated by Kurdbakhe (2013), First Edition. (In Persian)
Mousavian, Abbas (2013). "Islamic Capital Market". First Printing, Organization of Publications of the Institute of Islamic Culture and Thought, Tehran. (In Persian)
Mousavian, A and colleagues (2013). "Identifying and Ranking the Risks of Islamic Financial Instruments (Sukuk)". Strategic Management Thought, 7-year, first issue, spring and summer 2013. (In Persian)
Murcia, F, C, S., Fernando, D, M., Suliani, R., and José, A, B, (2014) “The Determinants of Credit Rating: Brazilian Evidence”, Retrieved from http://www.anpad.org.br/bar.
Mseddi, S. Naifar, N (2013). “Rating methodology and evaluating the issuer of sukuk”. International Journal of Management Science and Engineering Management.
McMillen, M. (2008). “Asset securitization sukuk and Islamic capital markets: Structural issues in these formative years”. Wisconsin International Law Journal, 25, 703–772.
Parliament (2016), "The Law on Elimination of Barriers to Competitive Production and Promoting the Financial System of the Country", adopted in 2016. (In Persian)
Soroush, A (2007). , "Reviewing the Sukuk Bonds", Exchange Quarterly Journal, Vol. 10, No. 65, pp. 14-32. (In Persian)
Talebi, M. Rahimi, A. M (2012), "Identifying, Categorizing and Prioritizing the Risks Associated with Ijareh Sukuk Bond." Two Quarterly Journal of Iranian Economic Research, 9 years. Autumn and winter 2012. (In Persian)
The Securities and Exchange Organization (2016), "The Instructions for the Issue of Ijareh Sukuk bond", approved by the Tehran Stock Exchange, 2010, Amendment 1394 (In Persian)
The Securities and Exchange Organization (2016), "The Instructions for the Issue of Murabehe Sukuk bond", approved by the Tehran Stock Exchange, 2010, Amendment 1394 (In Persian)
The Securities and Exchange Organization (2016), "Corporate Governance Instructions", approved by the Tehran Stock Exchange, 2010, Amendment 1394 (In Persian)
The Securities and Exchange Organization (2016), "The Instructions for the Issue of Istisna Sukuk bond", approved by the Tehran Stock Exchange, 2010, Amendment 1394 (In Persian)
The Securities and Exchange Organization (2016), " Establishment Guidelines and Activity of Rating Agencies ", approved by the Tehran Stock Exchange, 2010, Amendment 2016 (In Persian)