مقاله پژوهشی: قیمت‌گذاری دارایی مالی با استفاده از ریسک حباب قیمتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر مرکز تحقیقاتی بتا، دانشگاه استراسبورگ ، فرانسه

2 دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

3 استادیار گروه اقتصاد، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

چکیده

واژه­ ی حباب بیش­تر در بازارهای مالی و زمانی به کارمی­رود که افزایش انتظارات عمومی از افزایش قیمت­ها در آینده باعث افزایش موقت قیمت­ها در زمان حال شود. هر تصمیم مالی، ریسک و بازده مخصوص به خود را دارد و ترکیب این دو عامل بر قیمت سهام اثر می‌گذارد. یکی از مهم­ترین ریسک‌هایی که بر بازده سهام تأثیر می‌گذارد، ریسک حبابی شدن قیمت سهام است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر ریسک تشکیل حباب قیمتی از آزمون ریشه واحد راست دنباله بر بازده سهام در یک مدل قیمت‌گذاری پنج عاملی از داده‌های 274 شرکت برای پرتفوی‌های ماهانه مربوط به 8 سال طی دوره زمانی 1389:02-1396:12استفاده‌شده است. نتایج تخمین مدل پانل دیتا نشان داد که عامل حباب قیمتی و عامل اندازه رابطه منفی و معناداری با نرخ بازده سهام دارند وعامل بازار مومنتوم،عامل ارزش با نرخ بازده سهام رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان گفت که سهام‌داران جهت پیش‌بینی نرخ بازده سهام و تعیین قیمت و ارزش سهام و دارایی‌های خود می‌توانند از عامل حباب قیمت استفاده نمایند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Financial Asset Pricing Using Price Bubble Risk

نویسندگان [English]

  • Abbas Aminifard 1
  • Ebrahim Zare 2
  • Mehrzad Ebrahimi 3
1 Chercheur invité -en Sciences Economiques,Faculté des Sciences Economiques et de Gestion - BETA
2 Ph. D student, Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
3 Assistant Professor and Faculty Member, Department of Economics, Faculty of Economics and Management, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

“Bubble,” in financial markets refers to higher public expectations of rising prices in the future which lead to a temporary increase in prices. One of the most important risks affecting stock returns is the risk of bubbling stock prices. This study aimed to investigate the effect of pricing bubble formation risk on the stock return. The data were collected   from 274 companies  
within a period of the eight years i.e. 2010-2017 based on monthly portfolios .Stock returns were used to measure asset pricing. The research was  applied and correlated in terms of objective and post-event research in terms of collecting the research data. Panel data model estimation showed that price bubble factor and size factor had a negative and significant relationship with stock return rate and momentum market facto. Likewise, value factor with stock return rate had a positive significant relationship. Based on the research findings, it can be argued that shareholders can use the price bubble factor to predict the rate of return on stocks and determine the price and value of their stocks and assets.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Risk of Bubble Price
  • Right-Tailed unit Root Test
  • Capital Asset Pricing Model
 
-      ابراهیمی‌سرو‌علیا، م.م.ف. فلاح‌شمس و ش. آذرنگ. 1391. بررسی عوامل تأثیرگذار بر حباب قیمتی در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه‌گذاری، 1(4): 47-60.
-      انصاری سامانی، ح. و ف. نظری. 1395. شناسایی و رتبه‌بندی عوامل پیش‌بینی کننده حباب قیمتیسهام: کاربرد رگرسیون لجستیک و شبکه مصنوعی عصبی. فصلنامه اقتصاد مقداری، 13(4):75-102.
-      جعفری صمیمی، ا. و ر. بالونژادنوری. 1394. آزمون وجود حباب عقلایی قیمت در بازار ارز ایران: کاربردی از آزمون‌های ریشه واحد زنجیره‌ای.فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات اقتصادیِ کاربردی ایران، 4(15):1-20.
-      حبیبی‌ثمر، ج.، ر. تهرانی وک. انصاری. 1394. بررسی رابطه بین ریسک نقد شوندگی و ریسک بازار با بازده سهام رشدی و ارزشی با رویکرد مدل AHP در بورس اوراق بهادار تهران.مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، (23):39-59.
-      راسخی، س. و م. شهرازی. 1393. آزمون حباب‏های چندگانه: مطالعه موردی برای بازار مسکن ایران. فصلنامه مدل‌سازی اقتصادسنجی، 2(2):1-14.
-      راسخی، س.، م.شهرازی و ز.علمی. 1395. تعیین دوره‎های حباب قیمتی: یک مطالعه موردی برای بازار بورس اوراق بهادارتهران. فصلنامه اقتصاد مقداری، 13(3):25-55.
-      راعی، رضا؛ بستان آراء، مهدی(1398). جستجو برای ساختار بهینه مدل‏‌‌های قیمت‏‌‌گذاری فاماـ‏‌‌فرنچ و کارهارت در بازار سرمایه ایران. فصلنامه راهبرد مدیریت مالی، دوره 7، شماره1(پیاپی24)، بهار 1398، صص 41-70.
-      سیدنورانی، س.م. 1393. بررسی سفته‌بازی و حباب قیمت مسکن در مناطق شهری ایران. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 4(52):49-68.
-      شمس، ن. و س. پارسائیان. 1391. مقایسه عملکرد مدل فاما و فرنچ و شبکه‌های عصبی مصنوعی در پیش‌بینی بازده سهام در بورس تهران. مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 3(11):103-118.
-    شورورزی، م.، ه. قوامی و ه. حسین پور. 1392. رابطه بین شفافیت اطلاعات بازار سرمایه و بروز حباب قیمت. دو فصلنامه اقتصاد پولی‌ مالی، 20(5):27-58.
-      صادقی شریف، س.ج.، ا.ر. تالانه و ه. عسکری راد. 1392. اثر عامل مومنتوم بر توان توضیحی الگوی سه عاملی فاما و فرنچ: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. مجله دانش حسابداری، 4(12):59-88.
-      صالح‌آبادی، ا. و ه. دلیریان. 1389. بررسی حباب قیمتی در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه بورس اوراق بهادار،3(9):61-75.
-      صالحی، ا.ک.، ه.حزبی و ب. صالحی.1393. مدل پنج عاملی فاما وفرنچ: مدلی نوین برای اندازه‌گیری بازده موردانتظار سهام.  فصلنامه پژوهش حسابداری، 4(3):109-120.
-      صالحی، مهرداد؛ حجازی، رضوان؛ طالب نیا، قدرت اله امیری، علی. 1398. ارائه الگوی تعدیلی از مدل‌هایارزش‌گذاریدارایی‌هایسرمایه‌ای با استفاده از ریسک درماندگی مالی و چرخه عمر شرکت. فصلنامه راهبرد مدیریتمالی. دوره 7، شماره 1(پیاپی 24)،بهار 1398، صص 95-122.
-            صمدی، س.، ز. نصراللهی و ا. زاهدمهر. 1386. آزمون کارایی و وجود حباب قیمت در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از قاعده‌ی فیلتر و الگوی CAPM. فصلنامه بررسی‌های اقتصادی، 4(4):91-113.
-      عباسیان، ع.، محمودی، و.، فرزانگان، ا.(1389). شناسایی حباب قیمتی سهام عادی بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل ارزش حال. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 17، شماره 60، صص 75-92.
-      قالیباف اصل، ح. و م. ایزدی. 1393. بررسی رابطه بین ریسک و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران : اثر شتاب و ریسک نقد شوندگی.اقتصاد پولی مالی، 21(7):48-104.
-      محمد زاده منفرد، م.، م. فرهی‌کیا و م. وکیلی. 1391. مقایسه کارایی مدل‌های CAP و Fama-French در برآورد بازدهی بورس مالزی. سومین کنفرانس ریاضیات مالی و کاربردها، دانشگاه سمنان.
-      مهر آرا، م.، ذ. فلاحتی و ن. حیدری ظهیری. 1392. بررسی رابطه بین ریسک سیستماتیک و بازده سهام در بازار بورس اوراق بهادار تهران (از سال 1387 تا 1392) با استفاده از مدل قیمت‌گذاری دارایی سرمایه‌ای.سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی، 1(1):67-102.
-      نیکو مرام، ه.، ف. رهنمای رود پشتیو م. زنجیردار. 1387. تبیین رابطه ریسک و نرخ بازده مورد انتظار با استفاده از مدل شرطی قیمت‌گذاری دارائی‌های سرمایه‌ای کاهشی (CD-CAMP).مجله مطالعات مالی،(3):47-74.
-      Abbasi, Gh.& Neshatavar, M. (2018). Investigating the Role of Price Bubbles in Tehran Exchange Market Fluctuations (Sample Companies in Petrochemical and Automobile Industries). Journal of Financial Economy, 12(43), 133-155. (In Persian)
-      Abbasian, A.& Frazanegan, A. (2010). Identifying Price Bubbles of Common Shares in Tehran Stock Exchange Using Net Present Value Model. Journal of Accounting and Auditing Review, 17(60), 75-92.(In Persian)
-      Abhyankar, A. L. S. Copeland and W. Wong. 1997. Uncovering nonlinear structure in real-time stock-market indexes: the S&P 500, the DAX, the Nikkei 225, and the FTSE-100. Journal of Business & Economic Statistics, 15(1):1-14.
-      Ansari Samani, H. and F. Nazari. 2016. Identification and ranking of stock predictive Bubble stock price: Application of logistic regression and artificial neural network. Quarterly Journal of Quantitative economics, 13(4):75-102. (In Persian)
-      Baoa. T, Hennequinb. M, Hommesb. C, Massaro. D(2019). Coordination on bubbles in large-group asset pricing experiments. Journal of Economic Dynamics and Control. Available online 23 May 2019 In Press, Corrected Proof What are Corrected Proof articles?
-      Blanchard, O. Watson, M. (1982). Bubbles, Rational Expectations, and financial Markets, Nber Working Paper No.3581.
-      Brunnermeier, M. K. (2016). Bubbles. In Banking Crises (pp. 28-36). Palgrave Macmillan UK.
-      Campbell, J. Y. and Thompson, S. B. (2008), “Predicting excess stock returns out of sample: can anything beat the historical average?” Review of Financial Studies, 21, 1509–1531.
-      Carhart, M. 1997. On persistence in mutual fund perfoemance. The Journal of finance, 52:57-82.
-      Chan, K.S, Consistency and limiting Distribution of the least Squares Estimator of a Threshold Autoregressive model, The Annals of Statistics1993; 21: 520-533
-      Dangl, T. and Halling, M. (2012); “Predictive regressions with time-varying coefficients”, Journal of Financial Economics, Volume 106, Issue 1, 157–181.
-      Ebrahimi Sarve Olia, M.H. M. Fallah Shams and S.H. Azarang. 2012. Investigating the Effective Factors on the Bubble in Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal of Investment Knowledge Research, 1(4):47-60. (In Persian)
-      Evans, G. 1991. Pitfalls in testing for explosive bubbles in asset prices. The American Economic Review, 81(4):922–930.
-      Fama, E.F. and K. French. 2013. A Five-Factor Asset Pricing Model. ssrn.com/abstract=2287202.
-      Fama, F. Eugene, French and R. Kenneth. 1993. Common risk factors in the returns on stocks and bonds. Journal of financial economics, 33(1):3-56.
-      Fama, F. Eugene, French and R. Kenneth. 1996. Multifactor Expanations Of Asset Prising Anomalies. Journal of financial economics, 51(1):55-84.
-      Fama, F. Eugene, French and R. Kenneth. 2004. The Capital Asset Pricing Model: Theory and Evidence. Journal of economic perspectives, 18(3):25-46.
-      Fenig. G, Milevabc. M, Luba. P(2018). Deflating asset price bubbles with leverage constraints and monetary policy.Journal of Economic Behavior & Organization. Volume 155, November 2018, Pages 1-27
-      FongPan. Wei(2018). Sentiment and asset price bubble in the precious metals markets. Finance Research Letters. Volume 26, September 2018, Pages 106-111
-      Gaunt, C. 2004. Size and book to market effects and the Fama French three factor asset pricing model: evidence from the Australian stockmarket.Accounting & Finance, 44(1): 27-44.
-      Ghalibaf Asl, H. and M. Izadi. 2014. Investigating the Relationship Between Risk and Stock Returns in Tehran Stock Exchange: The Effect of Accelerating and Risk of Liquidity. Monetary and financial economic research, 21(7):48-104. (In Persian)
-      Habibi Samar, J. R. Tehrani and K. Ansari. 2015. Investigating the Relationship between Liquidity Risk and Market Risk with Growth and Value Stock Returns with the AHP Model Approach in Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Engineering and Management of Securities, (23):39-59. (In Persian)
-      Henkel, S. J. Martin, J. S. and Nadari, F. (2011); “Time-varying short-horizon predictability”, Journal of Financial Economics, 99, 560–580.
-      Hirigoyen, G. and T. Poelain-Rehm. 2014. Relationships between Corporate Social Responsibility and financial performance: What is the Causality?papers.ssrn.com.
-      Hirshleifer, D. and D. Jiang. 2010. A financing-based misvaluation factor and the cross-section of expected returns. The Review of Financial Studies, 23(9):3401-3436.
-      Jafari Samimi, A. and R. Balonjad Noori. 2015. Test of Rational Bubble Prices in the Iranian Currency Market: An Application of Single-Chip Root Tests. Quarterly Journal of Applied Economic Studies of Iran, 4(15):1-20. (In Persian)
-      Jang. J,Kang. J (2019). Probability of Price Crashes, Rational Speculative Bubbles, and the Cross-Section of Stock Returns. Journal of Financial Economics. Volume 132, Issue 1, April 2019, Pages 222-247
-      Jarrow, R. (2018). An equilibrium capital asset pricing model in markets with price jumps and price bubbles. Quarterly Journal of Finance, 8(02), 1850005.
-      Kelly, B. and Pruitt, S. (2012); “Market expectations in the cross section of present values”, University of Chicago, Booth School of Business, Working Paper No. 11-08.
-      Kim, Y. L. Haidan and L. Siqi. 2014. Corporate social responsibility and stock price crash risk. Journal of Banking & Finance, 43:1-13. (Journal)
-      Kolev, G. I. (2008). The stock market bubble, shareholders' attribution bias and excessive top CEO pay. The Journal of Behavioral Finance, 9(2), 62-71.
-      Lee, J.H. and P.C.B. Phillips. 2015. Asset pricing with financial bubble risk. Journal of Empirical Finance, 38:590-622.
-      Mohamadzade Monfared, M. M. Farhikia and M. Vakili. 2012. Comparison of the Efficiency of CAP and Fama-French Models in the Estimation of Malaysian Bourse Returns. Third Conference on Financial Mathematics and Applications, Semnan University. (In Persian)
-      Nikoomaram, H. F. Rahnama Roodposhti and M. Zanjirdar. 2008. Explaining the Risk Relationship and Expected Rate of Return by Using the Conditional Model of Reduction Capital Assets Pricing (CD-CAMP). Journal of Financial Studies, (3):47-74. (In Persian)
-      O’Brien, M. A. Michael, T. Brailsford and C. Gaunt. 2010. Interaction of size, book-to-market and momentum effects in Australia. Accounting and Finance, 50(1):197-219.
-      Phillips, P.C.B. S. Shi and J. Yu. 2015. Testing for Multiple Bubbles: Historical Episodes of Exuberance and Collapse in the S&P 500.International Economic Review, 56(4):1043-78.
-      Phillips, P.C.B. T. Magdalinos. 2007. Limit theory for moderate deviations from unity. J. Econ, 136:115–130.
-      Phillips, P.C.B. Y. Wu and J. Yu. 2011. Explosive behavior in the 1990s NASDAQ: when did exuberance escalate asset values?International economic review, 52(1):201–226.
-      Rapach, D. E. Strauss, J. K. and Zhou, G. (2010); “Out-of-sample equity premium prediction: combination forecasts and links to the real economy”, Review of Financial Studies, 23, 821–862.
-      Rasekhi, S. and M. Shahrazi. 2014.Multiple Bubble Test: A Case Study for the Iranian Housing Market. Quarterly Journal of Econometric Modeling, 2(2):1-14. (In Persian)
-      Rasekhi, S. M. Shahrazi and Z. Elmi. 2016.Determination of price bubble periods: a case study for Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal of Quantitative economics, 13(3):25-55. (In Persian)
-      Sadehi Sharif, S.J. A.R. Talane and H. Askari Rad. 2013.Effect of Momentum on Explaining Power of Fama and French Factor Model: Evidence from Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting Knowledge, 4(12):59-88. (In Persian)
-      Saleh Abadi, A. and H. Dalirian. 2010. Price bubble survey in Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal of Stock Exchange, 3(9):61-75. (In Persian)
-      Salehi, A.K. H. Hezbi and B. Salehi. 2014. Five-factor Fama and French model: A New Model for Expected Stock Return. Quarterly Journal of Accounting Research, 4(3):109-120. (In Persian)
-      Samadi, S. Z. Nasolahi and A. Zahedmehr. 2007.Efficiency test and price bubble in Tehran Stock Exchange using Filter Principle and CAPM Model. Quarterly Journal of Economic Reviews, 4(4):91-113. (In Persian)
-      Seyd Noorani, M. R. 2014.Investigating speculative and housing bubble prices in urban areas of Iran. Quarterly Journal of Economic Research, 4(52):49-68. (In Persian)
-      Shams, N. and S. Parsaeian. 2012. Comparison of the performance of Fama and French models and artificial neural networks in predicting stock returns in Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Engineering and Management of Securities, 3(11):103-118. (In Persian)
-      Shiller, R.J. 1981. Do Stock Prices Move Too Much to be Justified by Subsequent Changes in Dividends?the American Economic Reviw, 421-436.
-      Shoorvarzi, M.R. H. Ghavami and H. Hoseinpoor. 2013.The relationship between the transparency of capital market information and the rise of price bubbles. Two Quarterly Journal of Monetary and Financial Economics, 20(5):27-58. (In Persian)
-      Walkshäusl, C. 2016. Mispricing and the five-factor model. Economics Letters, 147:99-102.