مقاله پژوهشی: بررسی رابطه بین شاخص‌های سرمایه و نقدینگی با وقوع بحران مالی در بانک‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حسابداری .دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

از آنجایی‌که بازار پول نقش انکارناپذیری در اقتصاد ایران ایفا می‌‌کند، وقوع بحران مالی در این بازار کل اقتصاد کشور را با بحران مواجه می‌کند. پیش‌بینی بحران‌های بانکی برای مقابله با آن‌ها و کاهش اثرات آن‌ها ضروری است. لذا هدف از انجام این پژوهش، بررسی وجود رابطه بین شاخص‌های سرمایه و نقدینگی با احتمال وقوع بحران مالی در بانک‌ها و امکان پیش‌بینی آن می‌باشد. برای بررسی این موضوع، از معیارهای سرمایه و نقدینگی معرفی‌شده توسط کمیته بازل به‌عنوان شاخص سرمایه و نقدینگی و از آماره Z آلتمن به‌عنوان معیار بحران مالی استفاده شده است و نمونه‌ای متشکل از 16 بانک پذیرفته‌شده در بورس تهران و فرابورس ایران انتخاب و داده‌های آن‌ها بین سال‌های 1391 تا 1396 با استفاده از روش رگریسیون لجستیک مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد بین شاخص سرمایه با احتمال وقوع بحران مالی در بانک‌های نمونه، رابطه منفی و معناداری وجود دارد درحالی‌که بین شاخص نقدینگی و احتمال وقوع بحران رابطه معناداری مشاهده نگردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Capital and Liquidity Measures on the Probability of Financial Distress in Banks

نویسندگان [English]

  • Gholamhossein Asadi 1
  • Mohammad Soleymani 2
1 Associate professor, Department of Accounting, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 PHD student, Department of Accounting, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran,
چکیده [English]

Money market has an undeniable role in the economy of Iran. The financial distress in this market can have an effect on the whole countries economic system. Anticipation of this situation aimed at confronting and reducing the impact of the banking crises is required. In so doing, the main purpose of this study is to investigate the relationship between capital and liquidity measures and probability of financial distress and possibility of its anticipation in banking sector. In order to meet the purposes of this study, capital and liquidity measures defined by Basel Committee were used  as  capital and liquidity indexes. Also, Altman Z score was used as criterion of the financial distress. A sample of 16 banks listed on Tehran stock exchange and Iran OTC was chosen. Their data were examined during the years from 2012 to 2017 by logit regression model. The results showed that there exists a negative  relationship between capital measures and probability of financial distress but we did not find relationship between liquidity measures and probability of financial distress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Financial Distress in Banks
  • Basel Committee
  • Capital Measure
  • Liquidity Measure
-            بزرگ اصل، موسی. برزیده، فرخ و صمدی، محمد تقی. (1397). بررسی رابطه همزمان ریسکهای نقدینگی و اعتباری و بررسی تأثیر آن‌ها بر پایداری مالی بانکها؛ رهیافت رگرسیون چندک. فصلنامـه علمی پژوهشی دانش سرمایه‌گذاری، سال هفتم، شماره بیست و پنجم، صفحات 299-316.
-      بشیری مهدی، کامران راد رضا، (1390)، به‌کارگیری تخمین پارامتر برای بهبود شاخص‌های ارتباطی در رگرسیون لجستیک باینری، مجله علمی- پژوهشی مدیریت تولید و عملیات، سال دوم، شماره دوم، بهار و تابستان 1390، صص 1-22.
-      پناهی، حسین. اسد زاده، احمد و جلیلی مرند، علیرضا. (1393). پیش‌بینی پنج‌ساله ورشکستگی مالی برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله تحقیقات مالی، دورة 16، شمارة 1، بهار و تابستان 1393، صفحات 57-76.
-      حسینی، فرهنگ (1391)، بررسی ریسک نقدینگی و درماندگی مالی در بانک‌های خصوصی ایران، مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس توسعه نظام تأمین مالی در ایران.
-            خوش طینت، محسن. امیدی نژاد، محمد و رضوانیان، منیره. (1394). اثر ساختار تأمین مالی بر ریسک درماندگی بانک‌ها. فصل‌نامه مطالعات مالی و بانکداری اسلامی، دوره یک، پاییز و زمستان 1394، صفحات 1-27.
-      راعی، رضا. انصاری، حجت اله و پورطالبی جاغرق، محمد. (1397). بررسی اثرات قدرت بازار و ساختار درآمدی بر سودآوری و ریسک ورشکستگی در نظام بانکداری ایران. فصل‌نامه علمی – پژوهشی راهبرد مدیریت مالی، دوره 6، شماره 2، تابستان 1395، صفحات 60-81.
-      رضائی نوائی، سمیرا. کوشا، حمیدرضا. (1395). به‌کارگیری و ارزیابی تکنیک‌های داده‌کاوی جهت پیش‌بینی رویگردانی مشتری در صنعت بیمه، نشریه بین‌المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید، دوره 4، شماره 27، زمستان ۱۳۹۵، صفحات 636 -653.
-      رنجی، فریبرز. قلی زاده، محمد حسن، رمضانپور، اسماعیل و موسوی نیا، سید مرتضی. (1396). تحلیل تأثیر ریسک اعتباری و ریسک نقدینگی بر ریسک درماندگی بانک‌های ایران. فصلنامه روند، سال بیست و چهارم، شماره 87، تابستان 1396، صفحات 87-78.
-            طالبی، محمد. سلگی، محمد. (1395). بررسی رابطه بین ریسک و نسبت کفایت سرمایه: شواهدی از بانک‌های ایران. فصلنامه پژوهش‌های پولی-بانکی، سال نهم، شماره ۳۰، زمستان ۱۳۹۵، صفحات ۵۱۳ -۵۴۳.
-      فتاحی، شهرام. رضایی، مهدی و جاهد، طاهره. (1395). تأثیر سلامت بانکی بر سودآوری بانک‌های تجاری: رویکرد رگرسیون پانل آستانه. مجله راهبرد مدیریت مالی، سال پنجم، شماره شانزدهم، بهار 1396، صفحات 50-29.
-      مدیریت دارایی – بدهی و ریسک نقدینگی در مؤسسات مالی. (1387). بانک اقتصاد نوین، گروه مطالعات و مدیریت ریسک، نشر فرا سخن.
-      مرکز تحقیقات و بررسی‌های اقتصادی. (1394). بررسی بازار پول در ایران. معاونت اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، اردیبهشت 1394.
-      معاونت نظارتی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. (1396). ترجمه سندبال 3: چارچوب مقرراتی جهانی به‌منظور داشتن بانک‌ها و سیستم‌های بانکی مقاوم‌تر (نسخه اصلاح‌شده: ژوئن 2011). از انتشارات کمیته نظارت بانکی بال.
-            موسوی، سید رضا. جباری، حسین و طالب بیدختی، عباس. (1393). حاکمیت شرکتی و تجدید ارائه صورت‌های مالی. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، شماره 25، بهار 1394، صفحات 97-119.
-      نوری. پیمان. قادری، امید و مدنی اصفهانی، محبوبه. (1388). بررسی نقش بحران‌های مالی بر شاخص‌های کلیدی بانک‌ها.
-      ولی‌پور پاشاه، محمد. (1393). مدیریت ریسک نقدینگی در بانک‌ها؛ یک چارچوب مفهومی. فصلنامه روند، سال بیست و یکم، شماره‌های 65 و 66، بهار و تابستان 1393، صفحات 201 – 222.
-      ولی‌زاده، کتایون و محمدی کهورین، مهدی. (1390). «بازل 3 و تأثیر منفی آن بر تأمین مالی تجاری بین‌المللی و بیمه‌های اعتباری». ماهنامه تازه‌های جهان بیمه، شماره 163، صفحات 40 تا 49.
-      Abdul Rahman, Aisyah. (2010). Financing structure and insolvency risk exposure of Islamic banks. Finance Market Portfo Management,24:419-440.
-      Altman, E. (1968). Financial Ratios, Discriminant Analysis and the Prediction of Corporate Bankruptcy. Journal of Finance, 23 (4): 589-609.
-      Basel Committee on Banking Supervision. (2014). Basel III: the Net Stable Funding Ratio, October.
-      Asset-liability management and Liquidity risk in financial institution. (2008). Eghtesad Novin Bank, Study and management of risk group, Fara Sokhan publication. (in Persian).
-      Bashiri, Mehdi. Kamran Rad, Reza. (2011). Parameter estimation for improving association indicators in binary logistic regression, Journal of Production and Operations Management,2(1), 135-154. (in Persian).
-      Betz, F. Peltonen, T. Sarlin, P. (2014). Predicting distress in European banks. Journal of Banking & Finance, 45, 225-241.
-            Björn Imbierowicz, Christian Rauch. (2014). The relationship between liquidity risk and credit risk in banks. Journal of Banking & Finance, 40,242–256.
-            Bozorgh Asl, Moosa. Barzide, Farrokh. Samadi, Mohammad Taghi. (2018). Investigating the Simultaneous Relationship between Credit and Liquidity Risks and Their Impacts on Financial Stability of Banks; A Quintile Regression Approach. Investment Knowledge Journal, 7 (25), 299-316. (in Persian).
-      Chiaramonte, L. Casu, B. (2016). Capital and Liquidity Ratios and Financial Distress:Evidence from the European Banking Industry. The British Accounting Review, doi: 10.1016/j.bar.2016.04.001.
-            Fattahi, Shahram. Rezaei, Mehdi & Jahed, Tahere. (2016). The Effect of Banking Soundness on Profitability of Commercial Banks: Threshold Panel Regression Approach. Journal of financial Management Sterategy, 16(1), 29-50. (in Persian).
-            Fuertes, A. Kalotychou, E. (2006). Early warning system for sovereign debt crisis: the role of heterogeneity, Computational Statistics and Data Analysis, 5, 1420–1441.
-            Ghosh, S. (2014). Risk, capital and financial crisis : Evidence for GCC banks. Borsa Istanbul Review, 14(3), 145–157.https://doi.org/10.1016/j.bir.2014.06.003.
-            Vazquez, F. Federico, P. (2015). Bank Funding Structures and Risk: Evidence from the Global Financial Crisis. Journal of Banking and Finance, 61, 1-14.
-      Hong, H. Huang, J-Z. Wu, D. (2014). The information content of Basel III liquidity risk measures. Journal of Financial Stability, 15, 91-111.
-      Hosseini, Farhangh. (2012). Investigation of liquidity risk and financial distress in iranian private banks, 5th Conference on development of financial system in Iran. (in Persian).
-      Khoshtinat, Mohsen. Omidi Nejad, Mohammad & Rezvanian, Monire. (2015). The effect of finance structure on banks distress risk. Quarterly Journal of Islamic Finance and Banking Studies, 1 (2), 1-27. (in Persian).
-      Koehn, M. & Santomero, Anthony M. (1980). Regulation of Bank Capital and Portfolio Risk. Journal of Finance, 35(5), 1235–1244.
-      Manish Kumar, Ghanshyam Chand Yadav. (2013), liquidity risk management in bank: A conceptual framework. Journal of Management & Research, Volume 7, Issue 2/4, ISSN 0974 – 497.
-      Moosavi, Seyed Reza. Jabbari, Hossein & Talebebidokhti, Abbas. (2014). Corporate governance and financial statements restatement, Financial accounting and auditing researches, 25 (1), 97-119. (in Persian).
-            Nepal Rastra Bank. (2015). Capital Adequacy Framework, www.nrb.org.np.
-      Noori, peyman. Ghaderi Omid and Madani Esfahani, Mahboobe. (2009). Investigation the role of financial crisis on banks key indexes. (in Persian).
-      Panahi, Hossein. Asadzade, Ahmad & Jalili Marand, Alireza. (2014). A Five-Year-Ahead Bankruptcy Prediction: the Case of Tehran Stock Exchange. Financial Research Journal, 16(1), 57-76. (in Persian).
-            Poghosyan, T. Čihák, M. (2011). Distress in European Banks: An Analysis Based on a New Dataset. Journal of Financial Services Research, 40, 163–184.
-            Raei, Reza. Ansari, Hojjat-Allah. PoorTalebi Jaghargh. (2018). The impact of market power and income structure on the profitability and insolvency risk in iran banking system, Journal Of Financial Management Strategy, 6(2), 60-81. (in Persian).
-      Ranji, Fariborz. Gholizade, Mohaamad Hassan, Ramezanpour, Esmaeil & Moosaviniya, Seyed Morteza. (2017). Analyze the effect of Credit and Liquidity risks on Iranian banks financial distress. Quarterly Journal of Ravand, 87 (2), 78-87. (in Persian).
-      Rezaei Navaei, Samira. HamidReza, Koosha. (2016). Applying data mining techniques for customer churn prediction in insurance industry, International Journal of Industrial Engineering & Production Management, 27(4).635-653. (in Persian).
-      Stiroh, K.J. (2004). Do community banks benefit from diversification? Journal of Financial Services Research,25, 135–160.
-      Talebi, Mohaamad. Salki, Mohaamad. (2017). Capital adequacy and risk : Evidence form Iranian banks. Journal of monetary and banking research, 30 (4). 513-543. (in Persian).
-      The Institution of Economic Research and Review. (2015). Review of money market in Iran, The Economics vice president of commerce, industrial, mineral and agricultural Chamber. (in Persian).
-            Valipour Pasha, Mohammad. (2014). Liquidity risk management in banks; a conceptual framework. Quarterly Journal of Ravand, 65-66 (1-2), 201-222. (in Persian).
-      Valizade, Katayoun. Mohammadi Kahrooein, Mehdi. (2011). Basel III and its negative effects on international financing and insurance. Tazehaye Jahane Bime, 163, 40-49. (in Persian).
-      van Greuning, Hennie. Sonja Brajovic Bratanovic. (2009). Analyzing Banking Risk A Framework for Assessing Corporate Governance and Risk Management, Third edition, Washangton DC, World Bank.
-      Vice Governor Supervision of Central Bank of Iran. (2017). Translation of Basel III: A global regulatory framework for more resilient banks and banking systems. (in Persian).
-      Wang, M. Sun, X. (2018). Identity of Large Owner, Regulation and Bank Risk in Developing Countries, Journal of International Financial Markets, Institutions & Money, Accepted Manuscript.